Hoe ‘pre-crime’ benaderingen bij de bestrijding van gewelddadig extremisme leiden tot geïnstitutionaliseerde islamofobe verdenkingen en vooroordelen – Een Europese vergelijkende analyse
In dit rapport schetsen en vergelijken we de verschillende richtingen in pre-crime beleid gericht op de bestrijding van gewelddadig extremisme (CVE – Countering Violent Extremism) in Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland – drie Europese landen waar moslims een minderheid zijn. Ook bekijken we hoe dit beleid, zowel door de overweldigende concentratie op moslims als door het feit dat het een instrument van burgertoezicht is, islamofobe vooroordelen en verdenkingen helpt te institutionaliseren.
Download het volledige rapport
Auteurs : Azfar Shafi en Dr Asim Qureshi – CAGE
Inleiding
Studies over het thema ‘pre-crime’ (precriminaliteit) bevatten regelmatig, en eigenlijk meestal, verwijzingen naar Philip K. Dicks boek The Minority Report, waar die term voor het eerst gebruikt wordt – en terecht.
Dit verhaal, dat meer dan een halve eeuw geleden werd geschreven als een dystopische waarschuwing, is nog steeds zeer relevant voor debatten over vrije wil, autoritaire staten, de balans tussen vrijheid en de staat: debatten waar we ook nu nog mee worstelen.
De kwestie ‘pre-crime’ is altijd een thema geweest als het gaat over maatschappelijke en politieke angsten, maar het is ook een actuele zorg van de politiek en de maatschappij – met name in de context van pre-crime beleid gemaakt om gewelddadig ‘extremisme’ tegen te gaan.
‘Contra-extremisme’ beleid is tegenwoordig een wereldwijd fenomeen. In dit rapport schetsen en vergelijken we de verschillende richtingen in pre-crime beleid gericht op de bestrijding van gewelddadig extremisme (CVE – Countering Violent Extremism) in Groot-Brittannië, Frankrijk en Nederland – drie Europese landen waar moslims een minderheid zijn. Ook bekijken we hoe dit beleid, zowel door de overweldigende concentratie op moslims als door het feit dat het een instrument van burgertoezicht is, islamofobe vooroordelen en verdenkingen helpt te institutionaliseren.
Kort gezegd versterkt en institutionaliseert CVE-beleid een proces waarbij moslims in het dagelijks discours en door de politiek als dreiging worden neergezet en steeds meer onderworpen worden aan uitgebreide toezichtstechnieken. Het CVE-beleid blies geïnstitutionaliseerde vooroordelen en verdenkingen tegen islamitische bevolkingsgroepen nieuw leven in en rechtvaardigde ze. Dit rapport kijkt naar het CVE-beleid met deze twee gevolgen in gedachten.
In dit paper bekijken we de belangrijkste begrippen die gebruikt worden in CVE, beschrijven we de achtergrond van de CVE-programma’s van de drie betreffende landen en onderzoeken we de rol die CVE-‘wetenschap’ speelt in het recht- vaardigen van de islamofobe vooroordelen die inherent zijn aan het proces. Vervolgens bekijken we de rol die ‘ideolo- gie’ speelt in CVE-programma’s, en hoe de op ‘cultuur’ en waarden gebaseerde ideologische framing van CVE-beleid verstrekkende gevolgen heeft voor de maatschappij. Daarna kijken we naar wel- ke soort ontwikkelingen op het gebied van CVE voorstanders be- dacht moeten zijn.
Groot-Brittannië heeft momenteel het meest geavanceerde en meest ontwikkelde pre-crime CVE-beleid in de vorm van parade- paardje PREVENT, dat onder de terrorismebestrijdingsstrategie CONTEST (Countering Terrorism Strategy) valt. PREVENT zal daarom het uitgangspunt vormen voor de vergelijking met het CVE-beleid in Nederland – waarvan beweerd wordt dat het de pionier was in Europa wat betreft beleid rond het bestrijden van extremisme onder moslimburgers na 9/11 – en in Frankrijk, dat pas de afgelo- pen jaren is begonnen met het type CVE-model dat we kennen in Europa te omarmen en toe te passen.
Download het volledige rapport hier.
